Carl Jung tarafından ortaya atılmış olan Persona kavramı, bireyin günlük yaşamındaki ihtiyaçlarıyla ilişkili olarak aldığı tavırları tanımlar. Başka bir deyişle bir insanın başkalarıyla birlikteyken takındığı maske, büründüğü roldür. Jung’a göre, bilinç ve bilinçdışı arasında sürekli yer değiştirme söz konusudur ve aralarında belirgin bir ayrım yoktur. Düşüneceğimiz şeyleri öncesinde tahmin edemeyiz. Bilinçli isteklerimiz bütünüyle farklı bir yönde beklenmedik düşünceler oluşturabilir. Ayrıca, bugün bilinçli olan şey, yarın unutulabilir veya bastırılabilir. İşyerinde beraber çalıştığınız iş arkadaşınız sizin için ileri görüşlü, samimi, güler yüzlü olabilir fakat aynı kişi farklı bir yerde, örneğin evinde işyerindeki halinin tam tersi halde olabilir. Öyleyse hangisi asıl karakterdir? diye sorar Jung. Normal bir kişilikte bile kişilik bölünmesi imkânsız değildir. Jung’a göre personanın tehlikeli bir tarafı da vardır. Maskenin uzun süre yüzünüzde kalması. Jung bu konuyla ilgili “Tehlike, insanların personalarıyla özdeşleşmesidir. Bir profesör ders kitabıyla, bir tenor sesiyle. Sonuç, insanların ne düşündüğüne aşırı önem veren, tamamen persona olan sığ, kırılgan ve uyumlu kişilik türü olabilir.” demiştir.
İnsanların her gruba, kişiye, duruma göre persona yarattığı düşünülür. İnsanların persona yapmacıklığını takmadığı herhangi bir dönem yoktur, gibi düşünülebilir. Ama Jung persona kavramının kullanılmadığı tek dönemin çocukluk olduğunu söyler. Küçük bir çocuk büyüyene dek personadan uzaktır. Her kişinin yanında olduğu gibi doğaldır, maske takma ihtiyacı hissetmez, karşı tarafı incitip inciltmeyeceğini düşünmek zorunda değildir çünkü sosyal çevre ve imaj kavramı henüz gelişmemiştir. Fakat büyüdükçe diğer kişilerin bilincine varır ve kendini topluma kabul ettirmek için persona takmaya başlar. Personayla tanışma hızı, çocuğa bağlıdır. Hangi boyutlarda ilerleyeceği, ne zaman baş göstereceği gibi konular; her çocukta farklı biçimde ilerler. Belki de yaşlanmaya başlayan insanların, yaşlıların çocuk olma isteği bu yüzdendir. Hiçbir role bürünmeden, maske takmadan yaşamanın keyfi.
Comments