%20-%20Kopya_j.jpg)
Zabriskie Point (1968) Filminin Analizi
Michelangelo Antonioni’nin "Zabriskie Point" filmi ile özgürlük kavramını yakından ilişkilendirebileceğimiz bu filmin ismi nereden geliyor ve bu filmde neler eleştiriliyor?
Zabriskie Noktası Amerika’nın en alçak noktası olduğu ve özgürlüğün de sadece en alt noktada yaşanabileceği düşüncesi ile filme bu isim verilerek metafor oluşturulmaya çalışılmıştır. Zabriskie Point’te tüketim toplumuna, sanayileşmeye, şehir yaşamına eleştiri görülmektedir. Polisin etik olmayan davranışlarına ve toplumdaki cinsel baskıya eleştiri vardır.
Film Amerika’nın 70’li yılların sonrasında oluşturduğu tüketim toplumunu, bu tüketimin getirdiği kentsel yaşamı eleştirdiği gibi; hippi ve nihilist dünya görüşünü de vermeye çalıştığı bir filmdir. Hem yönetmenliğini hem de senaristliğini Michelangelo Antonioni'nin yaptığı Zabriskie Point Amerika’nın kapitalist toplumunu Michelangelo Antonioni’nin görüşü olan Marksist düşünce ile eleştirdiği bir yapıttır. Film Amerikan toplumunun 68 kuşağını eleştirir ve dönemin koşulları ile değerlendirilmelidir.
Sadece tüketim yaparak insan mutlu olabilir mi ya da insan kendi olmak için düşüncelerini mi ifade etmelidir?
Tüketim çılgınlığı ve tüketerek mutlu olacaklarına inanan insanların çoğaldığı düzene ayak uyduramayan insanlar ya kendi içlerine kapanırlar; filmdeki Daira karakteri gibi ya da isyan ederek içinde bulundukları düzenden kaçmaya çalışırlar Marx gibi. Ayrıca filmde sürekli polislerin insanları baskı altında tutması, hareketlerini kısıtlaması ve her yerde polislerin olması Amerika toplumunda insanların bir çerçeveye göre ilerlemelerini ve kendileri olmamalarını; eğer düşüncelerini ifade ederlerse veya insanlara düşüncelerini anlatmaya çalışırlarsa tutuklandıklarını gösterir.
Hippi tarzı nedir? Ve en alt seviyede de olsa birazcık ÖZGÜRLÜK yaşamak filmde nihilizmin göstergesi mi?
Hippi tarzı, kendilerine asla sınır koymayan, var olan tüm yetkileri reddeden ve komin hayatını savunan özgürlükçü bir harekettir. 1960’lı yıllarda dönemin komünist ve faşist yapılanmalarına karşı çıkan, özgürlüğün bireyin kendi içinde olduğunu savunan ancak uygulamaları ile anarşist düşünce tarzından ayrılan, düşünce biçiminin gerçek yaşama dönüştüğü yaşam tarzıdır.
Marx ve Daira bu düzenden kaçışta aslında kendilerini aramaktadırlar. Amerika’da özgür olamayan bu iki genç kuraklaşmış çöl topraklarına dönmüş Amerikan’ın en uç noktasında özgürlüklerini sevişerek yaşarlar. Yani film şehri reklam tabelalarıyla ve polislerin kol gezdiği bunaltıcı bir mekân olarak anlatırken; çölü insanın huzurlu ve özgür olabileceği yer olarak yansıtır. Ayrıca çölde özgürce sevişen grubun ve final sahnesindeki patlamanın aslında bir hayal oluşu yönetmenin filmi açık bıraktığını gösterir. Yani biraz da nihilizme dem vurarak, hiçbir şeyin var olmadığını, hiçbir şeyin bilinemeyeceğini vermek ister belki de. Nihilizm öğretisi, bilginin olmadığını ahlak felsefesinde insan eylemlerini belirleyen değerlerin olmaması olarak savunur.
Michelangelo Antonioni'nin yönetmen olarak filmde vermek istediği mesajlar nelerdir?
İtalyan bir yönetmen olan Michelangelo Antonioni filmlerinde genellikle (Özellikle macera filminden sonraki filmlerinde) çağdaş insanın yalnızlığı, bireyler arasındaki iletişim zorluğu, kadın erkek birlikteliğinin neredeyse imkânsız oluşu, doğadan uzaklaşmaya, hatta doğaya saldırı, mekanikleşen hayatın bireyleri insan olmaktan uzaklaştırması görülen bir özelliktir. Materyalist bir anlayış benimseyen bir yönetmendir ve bunu rahatlıkla bu filmde sergilemiştir.
Antonioni, filmlerinde genellikle İtalyan Yeni Gerçekçiliğini (1942-1951) vermeye çalışır. Bu terim daha genç kuşağın sıradan geleneklerinden özgürleşmeye çalışma arzularını temsil eder. Propaganda amaçlı olsa bile dönemin olaylarını işleme yoluna gidilir. Ekonomik, politik ve kültürel faktörler Yeni Gerçekçiliğin yaşamasına katkıda bulunmuştur. Yeni Gerçekçi filmlerde aynı zamanda gerçekçi görünüş ya da davranış için oyuncu olmayanlar da kullanıldı. Biçimsel olarak en yenilikçi Yeni-Gerçekçi filmler nedensel olmayan bir şekilde motive olan ayrıntıların araya girmesine izin verir. Her ne kadar karakterlerin davranışlarını nedenleri genellikle somut bir şekilde ekonomik ve politik olarak görülse de (yoksulluk, işsizlik, sömürü) sonuçlar çoğu kez parçalı ve sonuçsuzdur.
Zabriskie Point Sunrise - Death Valley
Kaynaklar
Comments